2016’nın son günlerinde büyük ve zorlu bir yolculuktan dönüyorduk. Bu dönüş kadim şehir Halep’tendi. Suriye rejimi ve destekçilerinin kuşatma altına aldığı, insani yardımların bile girişine izin verilmeyen Halep’te mahsur kalan siviller, büyük bir katliamla karşı karşıya kalmıştı. İnsani koridor açmak için vakfımızın çağrısıyla yola çıkan “Halep’e Yol Açın” konvoyuna Türkiye’nin dört bir yanından 5 binden fazla araç ve 40 bin yolcu katıldı. Üstelik yolculuk boyunca Türkiye’nin dört bir köşesinden Halepli mazlumlara gönderilmek üzere 1.208 yardım TIR’ı hazırlandı. Bu esnada İHH, BM ve diğer paydaşların insani diplomasi görüşmeleriyle birlikte Türkiye’nin girişimleri sonuç vermeye başlamıştı. Görüşmeler sonrasında 45 bin kişi hızlıca güvenli bölgelere tahliye edildi. İlerleyen günlerde BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın danışmanı Jan Egeland, Suriye’deki ateşkes ve tahliyeler için “Başta İHH olmak üzere, tüm Türk sivil toplum kuruluşları bu tahliye operasyonunda çok çok önemli işlere imza atıyor. İHH büyük işler yaptı.” diyecekti. İHH için 2017 yılı böyle başlıyordu.
Mart ayında Adıyaman’da 5.7 şiddetinde bir deprem oldu. Şubat ayında ise Çanakkale’de birbirini izleyen sürekli depremler meydana gelmişti. Adıyaman’da depremden etkilenen vatandaşların sıcak yemek ihtiyacını karşılamak için bölgeye mobil aşevi gönderildi. İHH ekiplerince 8 gün boyunca 40 bin kişilik yemek hazırlandı. Çanakkale’de ise evleri hasar gören depremzedelere 4 bin kışlık kıyafet, 440 battaniye ve 110 çadır ulaştırıldı.
Suriye’de rejimin kuşatması altında sıkışıp kalan insanların kurtarılması 2017’nin ilk aylarında da devam etti. Nisan ayında Humus, Madaya ve Zabadani’den tahliye edilen çoğu kadın ve çocuk 4 bin sivil İHH tarafından karşılanarak güvenli bölgelere yerleştirildi.
İHH’nın daha önceki yıllarda hayata geçirdiği Somali Tarım Okulu projesi, Ak Parti Yılın Sivil Toplum Farkındalık Ödülleri yarışmasında birinci oldu. İnsani yardım kategorisinde birinci olan projenin ödülünü Başbakan Binali Yıldırım verdi.
Yağışların azalması ile birlikte özellikle Somali, Nijerya, Etiyopya, Sudan, Güney Sudan ve Kenya 2017 yılında son 30 yılın en ciddi kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Sadece Somali’de şiddetli kuraklık ve yetersiz beslenmeye maruz kalan 950 bin çocuk kuvvetli ishal, yüksek ateş, kolera, kızamık gibi çeşitli hastalıklardan etkilendi. Kuraklığın etkili olduğu bölgelerde çöl iklimine en yatkın hayvan olan develer bile susuzluktan öldü. 2011’de Doğu Afrika’da yaşanan kuraklık sonrası İHH, 2 bine yakın su kuyusu açmış ve bölge insanlarına gıda yardımları ulaştırmıştı. 2017 yılında ise Somali ve Etiyopya’da kuraklıktan etkilenen 155 bin kişiye acil gıda yardımı ulaştırıldı. Su dağıtımlarından ise 600 binden fazla kişi faydalandı.
Kuraklığa bağlı ölümlerin yaşandığı Somali’de İHH ekibi tarafından krizin anlatıldığı bir saha raporu yayımlandı. Hazırlanan rapor, basın toplantısı ile kamuoyuna duyuruldu. 2011 yılında yaşanan ölümcül kuraklık sonrasında Somali’de 250 bin insan hayatını kaybetmiş Kenya ve Etiyopya gibi ülkelere kitlesel göçler yaşanmıştı. Henüz 2011 krizinin yaraları tam manasıyla sarılamamışken Somali 2017 yılında yeni bir krizle karşı karşıya kaldı. Acil gıda yardımlarının yanı sıra kuraklığa karşı vakfımızın Somali’de açtığı derin su kuyularından günde yaklaşık 10 bin kişi faydalanıyor. Somali’de İHH’nın açtığı 1.731 su kuyusu yer alıyor.
Yeni açılacak su kuyuları için bağış yap
Çatışmaların ve istikrarsızlığın devam ettiği Yemen’de, kargaşadan etkilenen ve kırsal kesimlerde imkansızlıklar içerisinde yaşayan ihtiyaç sahibi ailelere yönelik İHH’nın çalışmaları devam ediyor. Ramazan kumanyaları ve Kurban hisseleri de dahil olmak üzere 2017 boyunca vakfımız Yemen’deki 300 bin ihtiyaç sahibine yardım ulaştırdı.
Yemen'deki savaş mağdurları için bağış yap
Yetim çalışmalarını kamuoyuna duyurmak, savunmasız çocuklara karşı toplumda duyarlılık oluşturmak ve yetimler için kalıcı projeler üretmek amacıyla İHH her yıl Yetim Dayanışma Günleri düzenliyor. 2017 yılında eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel alanlarda yetimler için 651 farklı proje gerçekleştirildi. Bu projeler maddi yardımlardan ziyade yetim çocukların ve ailelerinin hayatlarını kolaylaştırabilecek, geçimlerini kimseye muhtaç olmadan sağlayabilecekleri kalkınma projelerinden oluşuyor. Yetiştirebilecekleri hayvan alımı, meslek edinme kursu, tarım araçları temini, evlenebilmeleri için maddi destek gibi birçok konuda sosyal projeler hayata geçiriliyor. 2017 yılındaki Yetim Dayanışma Günleri projelerinden dünya genelinde 170 bin yetim faydalandı.
İHH, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Eğitim-Bir-Sen iş birliğiyle Türkiye’deki okullarda ve Kur’an kurslarında yürütülen “Her Sınıfın Bir Yetim Kardeşi Var” projesi, 2017 itibarıyla 4. yılını geride bıraktı. Bu proje ile bir sınıftaki öğrenciler her ay harçlıklarından biriktirdikleri 100 lira ile yetim kalmış bir çocuğun ihtiyaçları giderilebiliyor. 8 bin okuldaki 1 milyondan fazla öğrencinin katıldığı proje sayesinde 20 bin yetimin ihtiyaçları karşılanıyor. Toplamda ise İHH’nın 52 ülkede ve Türkiye’deki 75 şehirde eğitim, gıda, sağlık, barınma alanlarında destek verip bakımını üstlendiği 90 bin yetim bulunuyor.
Yetimlerin ihtiyaçları için bağış yap
Savaş mağduru yetim çocuklar için inşa edilen, dünyanın en büyük çocuk yaşam merkezi Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde açıldı. İHH ve RAF Katar ortaklığıyla inşa edilen yaşam merkezinde savaşın yetim bıraktığı 990 çocuk barınabilecek. Yaklaşık 100 dönüm arazi üzerinde kurulan merkezde; yetim çocukların barınma, eğitim, sağlık, gıda gibi her türlü ihtiyaçlarının ev ortamında karşılanması, psikolojik yönden desteklenmesi hedefleniyor. Merkezde 55 evin yanı sıra okul, cami, sağlık ocağı, oyun alanları, terapi merkezi, sanat atölyesi, ekim-dikim amaçlı tarlalar ve geniş bir yeşil alan yer alıyor.
Çocuk Yaşam Merkezi için bağış yap
Yalnızca Suriye’de yaşanan savaşta 2.8 milyon insan beden bütünlüğünden mahrum kaldı. Irak ve Filistin’de engelli kalan insanları da dahil ettiğimizde bu sayı 4 milyonu geçiyor. Yurtlarından göç ettikleri için tedavi olamayan birçok mülteci bulunuyor. Kolu, bacağı ve diğer uzuvları eksik olarak yaşamak yalnızca onların değil aynı zamanda yakınlarının hayatını da hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkiliyor. Bu durumu değiştirmek, tedavi hizmetine ulaşamayan engelli mültecilerin sıkıntılarını giderebilmek için İHH, Yüksek Teknolojili Protez Ortez Merkezi’ni hayata geçirdi. Kuveyt Beyt Zeka ve AID’in destekleriyle hayata geçen proje ile fiziksel engelleri nedeniyle hayatının geri kalanında hedeflerine ve hayallerine ulaşamayan insanlara bir ayak ya da kol protezi sağlanmış olacak. Nisan ayında açılışı yapılan merkezin İstanbul, Şanlıurfa ve Hatay’da birer ofisi bulunuyor.
Filistin’den Suriye’ye, Moro’dan Afganistan’a, Irak’tan Arakan’a, Patani’den Kolombiya’ya dünyanın dört bir yanına Ramazan bereketini ulaştırmak için İHH yine yollardaydı. Binlerce hayırseverimizin kumanya, fitre, zekat bağışlarının yanı sıra iftar yemeği ikramları ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı, yetim çocuklar bayramlıklarla sevindi, inşası tamamlanan kalıcı eserler hizmete açıldı. 2017 Ramazan yolculuğumuzda Türkiye ile birlikte 104 ülke ve bölgedeki ihtiyaç sahiplerine 322.692 kumanya paketi ulaştırıldı. 2.258.844 kişi bu kumanyalardan faydalandı. Kurulan sofralarla 3 milyon kişiye iftar yemeği verildi. 130 bin ihtiyaç sahibine zekat, fitre ve fidye ulaştırıldı. 30 bin çocuğa hediye paketi, 55 bin yetime ise bayramlık elbise hediye edildi.
Suriye halkı yıllardır Ramazan bereketini eskisi gibi yaşayamıyor, bayramlar bayram gibi geçmiyor. Tüm bunlara rağmen İHH Suriye içerisindeki mazlumlara gerekli gıda, giyim, barınma ve diğer temel ihtiyaçlarını ulaştırmaya çalışıyor. Suriye’deki yardım çalışmalarımız her yıl olduğu gibi Ramazan ayında da devam etti. Sadece Ramazan ayında Suriye içerisindeki ihtiyaç sahiplerine 30 milyon ekmek ve 150 bin gıda kumanyası ulaştırıldı. Yine bu ay boyunca 3 milyon kişiye iftar yemeği ikram edildi. Kuşatma altındaki bölgelerde de diplomatik görüşmelerimiz sonucunda çalışmalar yapıldı. Bunlardan birisi geçtiğimiz yıllarda insanların kedi, köpek eti yemek için fetva istediği Doğu Guta’ydı. Ramazan ayı boyunca bölgedeki ailelere gıda kumanyaları ulaştırıldı, 120 bin kişi kurulan sofralarla iftar yaptı.
Hayırseverlerimizin İHH vasıtasıyla Vietnam’ın Chau Doc kentinde inşa ettirdiği 1.200 kişilik cami mayıs ayında açıldı. Açılışa Vietnam’ın çeşitli şehirlerinden ve Kamboçya’dan yaklaşık 15 bin kişi katıldı. Cami, Vietnam’ın en büyük camisi olma ünvanını taşıyor.
Gazze’de İHH’nın inşa ettiği, mayıs ayında açılışı gerçekleştirilen camiye Mescid-i Aksa muhafızı, Osmanlı askeri Iğdırlı Onbaşı Hasan’ın ismi verildi. Cuma namazıyla birlikte açılışı gerçekleştirilen camide aynı anda bin kişi ibadet edebilecek. 2017 yılında İHH’nın çalışmalarından Filistin’de 1 milyon kişi faydalanmıştı.
İHH, AFAD ve IICO Kuveyt ortaklığı ile kurulan Kilis Öncüpınar Konteyner Kenti, düzenlenen törenle Suriyeli ihtiyaç sahiplerine teslim edildi. Maliyeti 10 milyon Dolar olan büyük projede 624 adet çift katlı konteyner bulunuyor. İçerisinde okul, mescit ve meslek evlerinin de bulunduğu konteyner kent, 7.490 Suriyeli mülteci barınıyor.
2017 yılında 20 ülkede 746 su kuyusu açıldı. Bu ülkeler Çad, Burkina Faso, Nijer, Gana, Sudan, Etiyopya, Afganistan, Sierra Leone, Gine, Somali, Mali, Cibuti, Senegal, Tanzanya, Kenya, Burundi, Ruanda, Uganda, Irak ve Hindistan’dı. İHH’nın bugüne kadar 33 ülkede açtığı 6 binden fazla su kuyusu bulunuyor. Bu kuyulardan dünya genelinde yaklaşık 2,5 milyon kişi faydalanıyor.
Yeni açılacak su kuyuları için bağış yap
İsrail, Gazze’yi abluka ve ambargo altında tutmaya, Filistinli gençleri sokak ortasında öldürmeye ve Mescid-i Aksa’yı taciz etmeye devam ediyor. On binlerce kişi, Mavi Marmara saldırısının 7. yıl dönümünde “Özgür Kudüs” için İstanbul’da bir yürüyüş gerçekleştirdi.
İsrail, temmuz ayında Mescid-i Aksa’da yaşanan saldırının ardından camiyi ibadete kapattı. 1967 yılından beri ilk kez cuma namazının kılınamadığı caminin girişine dedektörler yerleştirildi, Mescid-i Aksa adeta bir hapishaneye çevirildi. 21 Temmuz’da Cuma namazının ardından İstanbul’da toplanan binlerce kişi, Kudüs’te yaşananları protesto etti.
Bosna Savaşı sırasında gerçekleştirilen, en az 8.372 kişinin hayatını kaybettiği toplu katliamdan sonra her yıl Srebrenitsa’da anma programı düzenleniyor. Aynı zamanda bu programda yeni bulunan toplu mezarlardan kimliği belirlenenlerin kemikleri şehitliklere defnediliyor. Katliamın 22. yılında Srebrenitsa’da düzenlenen anma programında İHH’nın organizasyonuyla Türkiye’den motosikletleriyle yola çıkan MotoBosna ekibi de yer aldı.
İHH’nın acil durumlarda Türkiye ve dünya genelinde meydana gelebilecek afetlere hızlı müdahale edebilmek amacıyla Bursa’da inşa ettiği Marmara Afet Koordinasyon Merkezi hizmete girdi. 4 dönüm arazi üzerine inşa edilen merkez, sivil toplum kuruluşları bazında hayata geçirilen alanındaki ilk proje olma özelliğini taşıyor. Bulunduğu konum itibariyla olası bir afet esnasında hem ana arterlere hem de kara, deniz ve hava yolu ulaşımına yakınlığıyla ilk müdahalenin hızlı bir şekilde yapılabilmesine imkan tanıyor. Ayrıca İHH’nın Türkiye’deki 11 şehirde arama kurtarma birliği ve 2.215 kişilik eğitimli afet gönüllüsü bulunuyor.
İHH 2017 kurban yolculuğunda 106 ülke ve bölgeye ulaştı. Hayırseverlerimizin destek ve bağışlarıyla kesilen kurbanlar 53.500 hisseye ve 428 bin paya ayrıldı. Bu paylardan dünya genelinde 2 milyon ihtiyaç sahibi faydalandı. 12 ülkede ise 23.440 yetim çocuğa bayramlık elbise hediye edildi.
24 Ağustos 2017 tarihinde güvenlik merkezlerine saldırı yapıldığı iddiasıyla operasyon başlatan Myanmar ordusu, Budist çetelerin de desteğiyle müslüman avına çıktı. 200’den fazla köyün yakıldığı, 3 bin kişinin katledildiği, yaklaşık 650 bin kişinin kaçarak komşu Bangladeş’e sığındığı olay son yılların en büyük insani krizlerinden biri haline geldi. Halihazırda 21 yıldır bölgedeki çalışmalarını sürdüren İHH, kriz için harekete geçen ilk yardım kuruluşlarından biri oldu. Bangladeş’e sığınan Arakanlı Rohingyalara acil gıda, nakit, barınma ve sağlık gibi alanlarda hizmet veren İHH, olaylar başladıktan sonraki ilk 4 ayda 555 bin kişiye yardım ulaştırdı. Kamplarda zor şartlar altında yaşamlarını sürmeye çalışan Arakanlılara yönelik İHH’nın yardım çalışmaları devam ediyor.
12 Kasım’da merkez üssü İran’ın Kirmanşah eyaleti olan, Irak’ın Halepçe şehrini de etkileyen 7,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem nedeniyle 500’den fazla kişi hayatını kaybetti, 8 binden fazla kişi yaralandı. Irak ve İran’da acil yardım çalışması yürüten İHH ekipleri 60 bin kişiye yardım ulaştırdı. Ayrıca Irak’a gönderilen mobil aşevimiz vasıtasıyla depremzedelere bir ay boyunca sıcak yemek ikram edildi.
İHH’nın 2007 yılında Afrika’da başlattığı katarakt kampanyası onuncu yılını geride bırakarak 100 bin ameliyat hedefine ulaştı. 2017’nin son ayları itibarıyla 716.897 kişi sağlık kontrolünden geçirildi, 344.029 kişi muayene edildi, 100.027 kişi ameliyat edilerek yeniden görmeye başladı. Togo, Benin, Nijerya, Gana, Mali, Çad, Uganda, Tanzanya, Sierra Leone, Nijer, Sudan, Etiyopya, Mozambik ve Somali olmak üzere 14 ülkede ameliyatlar devam ediyor. AID Uluslararası Doktorlar Birliği’nin de destek verdiği katarakt çalışmalarının sonraki hedefi dünya üzerindeki tüm ihtiyaç bölgelerine ulaşmak.
Katarakt hastalarına bağış yap
İngilizlerin Filistin’i terk ettiği 1948 yılından bu yana işgalci konumundaki İsrail, 1980 yılında Kudüs’ü başkent ilan etmiş ancak bugüne kadar bu kararı tanıyan hiçbir devlet olmamıştı. 2017’nin aralık ayında ABD yönetimi Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını açıkladı. Başta Türkiye olmak üzere çok sayıda devlet bu kararın büyük bir krize yol açacağını savunduğu için itiraz etti. İHH ise bu kararı çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve siyasi partinin katılımıyla 8 Aralık Cuma günü İstanbul ve birçok şehirde protesto etti. Dünyanın en kadim şehirlerinden biri olan Kudüs, bugün Orta Doğu’daki sorunların merkezinde yer alıyor. Uluslararası hukuk tarafından Kudüs’teki Yahudi yerleşimleri yasa dışı kabul edilse de İsrail’in Filistin topraklarındaki işgali devam ediyor.